modern afrika'da kölelik ne demek?

Afrika kıtası, çağdaş köleliğin en yaygın olduğu bölgelerden biridir. ¹ Afrika'da köleliğin uzun bir tarihi vardır, Sahra-ötesi ve Hint Okyanusu'ndaki köle ticareti ^{2 3} ve yine Atlantik-ötesi köle ticareti ile ⁴ kölelere olan talep, kârlı köle ihracatını tetikleyerek, köle toplamak için sürekli bir savaşan bir dizi krallıkların (Ashanti İmparatorluğu) oluşumuna sebep olmuştur ⁵ Bu oluşumlar 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyılın başına kadar olan döneme, yani sömürge dönemine kadar devam etmiştir. ⁶ 1900 yılında itibaren kölelik bastırılmaya çalışılsa da, bu çalışma pek başarılı olamadı ve dekolonizasyondan sonra bile kölelik, teknik olarak yasadışı olmasına rağmen Afrika'nın birçok yerinde hâlâ devam ediyor. ⁷

Sahel bölgesinde kölelik, kuzeydeki Araplaşmış Berberilerin ve güneyde daha koyu Afrikalıların ırksal ve kültürel sınırı boyunca var olmaktadır. ⁸ Özellikle Sahel bölgelerinde bulunan, Moritanya, Mali, Nijer, Çad ve Sudan'daki kölelik, yüzlerce yıllık kalıtsal kölelik modelini sürdürüyor. ⁹ Geleneksel köleliğin diğer biçimleri Gana, Benin, Togo ve Nijerya'nın bazı bölgelerinde mevcuttur. ¹⁰ Bugün Afrika'da, çoğunlukla insan kaçakçılığını ve çocuk askerlerin ya da çocuk işçilerin köleleştirilmesini içeren ve geleneksel olmayan başka kölelik biçimleri de vardır. Angola'daki insan kaçakçılığı veya Togo, Benin ve Nijerya'dan Gabon ve Kamerun'a çocukların kaçırılması bu duruma örnek verilebilir . ^{11 12}

Kölelik Karşıtı Topluluğu'na göre Afrika'daki modern kölelik, durumlarına teknik olarak "kölelik" denmese bile boyun eğdirilmiş nüfusların sömürülmesini içerir.^{13 14 15}

Sahra Altı Afrika'da ¹⁶ zorla çalıştırılan insanların sayısının yaklaşık 660.000 olduğu tahmin ediliyor. ¹⁷ Bu sayı, aynı zamanda bu bölgelerdeki iç savaşların doğrudan bir sonucu olan Sierra Leone ve Liberya'daki yasadışı elmas madenlerine karışan insanları da içeriyor. ¹⁸ 2017'de Uluslararası Çalışma Ofisi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Afrika'daki her 1000 kişiden 7'sinin kölelik kurbanı olduğu tahmin ediliyor. ¹⁹

Çağdaş kölelik türleri

Seks ticareti

Kurumsal kölelik dünya çapında yasaklanmış olsa da, kadın seks köleliğinin Sudan,Liberya, ²⁰ Sierra Leone, ²¹ kuzey Uganda, ²² Kongo²³ gibi etkili bir hükümet kontrolü olmayan bölgelerde mevcut olduğuna dair raporlar vardır. Nijer ²⁴, Moritanya²⁵ Gana, Togo ve Benin'de, trokosi ("ritüel kölelik") olarak bilinen dini fuhuş biçimi, binlerce kız ve kadını, tanrıların yerine rahiplerin cinsel işlevlerini yerine getirdikleri geleneksel tapınaklarda "tanrıların eşleri" sıfatıyla tutar. ²⁶

Zorla çalıştırma

Zorla çalıştırma, insanların bir tür ceza tehdidi altında iradeleri dışında yapmaya zorlandıkları herhangi bir iş veya hizmet olarak tanımlanmaktadır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde yerli halk, bir zamanlar Arapların ve Avrupalıların yaptıkları gibi ancak şimdilerde ise onların yerini alan Bantu komşularının kurbanı oluyor. ^{27 28}

Çocuk köle ticareti

Nijerya ve Benin'de çocuk ticareti yapıldığına dair raporlar vardır. ²⁹ Çocuklar, Benin ve Togo gibi daha fakir ülkelerden köle tacirleri vasıtasıyla kaçırılıyor ya da satın alınıyor ve Nijerya ya da Gabon gibi nispeten zengin ülkelere her biri yaklaşık 350 dolar karşılığında hizmetçi ya da seks kölesi olarak satılıyor.^{30 31 32}

Nisan 2014'te Boko Haram, Chibok, Borno'dan 276 kız öğrenciyi kaçırdı. ³³ 50'den fazlası kaçtı ancak geri kalanı serbest bırakılmadı. Bunun üzerine, Haziran 2013'ten bu yana ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yakalama listesinde bulunan ve yakalanmasına yardım edenlere 7 milyon dolarlık bir ödül vaadedilen Boko Haram'ın lideri Abubakar Shekau bir açıklama yaparak onları köle olarak satmak istediğini söyledi. ³⁴

Ritüel kölelik

Ritüel kölelik (Trokosi), Gana, Togo ve Benin'de, geleneksel dini türbelerin, insanları ve özellikle genç bakire kızları, bir aile üyesinin iddia edilen kabahatleri için kefaret olarak aldığı bir uygulamadır. ³⁵ Gana ve Togo'da Volta Bölgesi'ndeki Ewe ve Benin'de Fon halkları tarafından uygulanmaktadır. ³⁶

Ülkelere göre kölelik

Çad

Genel olarak Sahel eyaletlerinde olduğu gibi Çad'da da kölelik, Sahra-ötesi köle ticaretine kadar uzanan uzun bir geçmişe sahiptir ve bugün de devam etmektedir. Batı Afrika'nın başka yerlerinde olduğu gibi, durum etnik, ırksal ve dini olabilir.³⁷ BM Ofisi ^{38 39} İnsani İşler Koordinasyonu ^{40 41}, yoksulluk nedeniyle çocukların ebeveynleri tarafından Çad'daki Arap çobanlara satıldığını bildiriyor. ⁴²

Kongo

Borç esareti benzeri kölelik Kongo'nun bazı bölgelerinde yaygındır. ⁴³ Küresel Kölelik Endeksine göre, ⁴⁴ yaklaşık bir milyondan fazla insan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde köleleştirilmiştir. ⁴⁵

Etiyopya

Kadın İşleri Bakanlığı'nda Çocuk Hakları ve Koruma uzmanı olan Mahider Bitew, ^{46 47} Dire Dawa, Shashemene, Awassa ve ülkenin diğer kasabalarında yapılan bazı çalışmaların, çocuk kaçakçılığının çok ciddi boyutlarda olduğunu gösterdiğini söylüyor. 2003 yılında yapılan bir araştırma, Dire Dava bölgesinden yaklaşık bin çocuğun Ortadoğu ülkelerine kaçırılarak, fuhuşa zorlandığını ortaya koyuyor. Uluslararası Çalışma Örgütü, fuhuşu çocuk işçiliğinin en kötü biçimi olarak tanımlıyor. ⁴⁸

Etiyopya'da çocuklar ucuz veya ücretsiz iş gücü sağlamak ve ev hizmetçisi, dilenci ya da fahişelik yaptırılmak için kaçırılıyor. ^{49 50} Bu çocukların yaşları genellikle 10 ila 18 arasında olup, erkek çocukların genellikle kırsal alanlarda çobanlık yapmaları veya Addis Ababa ve diğer büyük şehirlerde dokuma endüstrisinde çalışmaları beklenirken, kız çocuklarının ev işleri, çocuk bakımı, hasta bakımı gibi sorumluluklar almaları ve fahişelik yapmaları beklenir. ⁵¹

Gana, Togo, Benin

Gana, Togo ve Benin'in bazı bölgelerinde, Gana'da 1998'den beri yasak olmasına rağmen hâlâ tapınak köleliği devam ediyor. ⁵² Bu kölelik sistemine trokosi (Gana'da) veya Togo ve Benin'de voodoosi denir. ^{53 54} Genç bakire kızlar türbelerde köle olarak kullanılır ve türbe için ücretsiz iş gücü sağlamak bir yana rahipler tarafından cinsel olarak istismar edilir. ^{55 56}

Köleliği Koruma İttifakı-Batı Afrika (EPAWA) soruşturmaları, birçok Çinli fahişenin ülkedeki yabancılara hizmet etmek için Gana'ya kaçırıldığını ortaya koyuyor. ⁵⁷ Accra merkezli sivil toplum kuruluşu Citi Haber Odası'na göre kurbanlar, restoran asistanı kisvesi altında işe alınıyor ⁵⁸ Daha sonra hapsedilip fuhuşa zorlanıyorlar. ⁵⁹

Madagaskar

Birleşmiş Milletler Modern Kölelik Biçimleri Özel Raportörü'nün 2012 tarihli bir çalışmasına göre, ev içi kölelik ve zorla çalıştırma, Madagaskar'da artan yoksulluğun bir sonucu olarak devam eden bir sorun ve günden güne artıyor. ⁶⁰ BM Özel Raportörü çocukları bu durumda savunmasız olarak tanımladı ve özellikle gençlerin zorla çalıştırma, cinsel sömürü ya da zorla evlendirme gibi kölelik biçimlerinden korunamayacağı konusunda endişeli. ⁶¹

Mali

Mali'de ülkenin tüm etnik gruplarında, özellikle de Tuareg topluluklarında kölelik hâlâ devam ediyor. ⁶² Fransızların 1905'te Mali'de köleliği resmen kaldırmasına rağmen birçok köle, özgürleşme isyanının gerçekleştiği 1946'ya kadar efendileriyle birlikte kalmıştır. ⁶³ Bağımsız Mali'nin ilk hükümeti köleliği sona erdirmeye çalışsa da hükümetin bu çabaları 1968'den 1991'e kadar askeri diktatörlük tarafından baltalandı. ⁶⁴ Binlerce insan hala esaret altında ve kölelik bugün de devam ediyor; ancak, Temedt adlı aktif bir sosyal hareket (2012 Uluslararası Kölelik Karşıtı ^{65 66} ödülünü kazandı) hükümete ülkedeki köleliği sona erdirmesi için baskı yapıyor. ^{67 68}

Mali hükümeti köleliğin devam ettiğini kabul etmemesine rağmen, National Geographic yazarı Kira Salak, köleliğin oldukça bariz olduğunu ve 2002'de Mali'yi ziyaret ettiğinde kendisinin 2 köle satın alıp Timbuktu'da serbest bıraktığını iddia etti. ⁶⁹ Ayrıca, 2012 Tuareg İsyanı ile ⁷⁰ eski kölelerin eski efendileri tarafından yeniden ele geçirildiğine dair raporlar bulunmaktadır. ⁷¹

Moritanya

Küresel Güvenlik Endeksi'ne göre Moritanya, köleliğe karşı savunmasızlık sıralamasında 22. sırada ve en yüksek orana sahip ülkelerden biri konumunda. ⁷² Mevcutta Arap Müslümanların -bidanların- siyahi kölelere, sahip olduğu bir sistem var. ⁷³ Esasen 90.000 Moritanyalı köleleştirilmiş durumda. ⁷⁴ İktidardaki bidanlar (kelimenin tam anlamıyla beyaz tenli insanlar anlamına gelir), Orta Çağ'da kuzeybatı Afrika'ya göç eden Sanhaja Berberleri ve Beni Hassan Arap kabilelerinin torunlarıdır. ⁷⁵ Bazı tahminlere göre, 600.000 kadar Moritanyalı ya da nüfusun %20'si hala köleleştirilmiş durumda ve bunların çoğu borç karşılığı işçi olarak kullanılıyor. ⁷⁶ Moritanya'da kölelik Ağustos 2007'de suç sayıldı. ⁷⁷ Eski bir Müslüman köle olan Malouma Messoud, köleliğini dini bir lidere anlatmıştı.

"Biz tarihi okulda öğrenmedik, bu sosyal hiyerarşi içinde büyüdük ve onu yaşadık. Köleler, efendilerine itaat etmezlerse cennete gidemeyeceklerine inanıyorlar. ⁷⁸ Her gün bu fikri dikte eden sosyal ve dini bir sistem içinde yetiştiriliyorlar. ⁷⁹ "

Moritanya'da köle sahipliği 1981 yılında çıkarılan bir kanunla yasaklanmış olmasına rağmen hâlâ devam etmekte. ⁸⁰ Ayrıca, Uluslararası Af Örgütü raporlarına göre; ^{81 82}

1997'de Tayarat'tan İmam El hassan Ould Benyamin, ülkesinde köleliği sona erdiren bildiriler hakkındaki görüşlerini şu şekilde ifade etmiştir: Moritanyalı Nelson Mandela olarak adlandırılan Biram Dah Abeid ⁸³ kölelik karşıtı bir eylemci ve Moritanya'daki Haratin etnik grubunun bir üyesi Biram, diğer 16 aktivist ile birlikte 11 Kasım 2004'ten bu yana Moritanya'da "kamu düzenini ihlâl" ve "yetkililere hakaret" gibi çeşitli suçlamalardan dolayı yargılanmayı bekliyor. ⁸⁴

Moritanya'nın önde gelen kölelik karşıtı aktivisti Biram Dah Abeid'in hikayesi, Moritanya'da köleliğin yaygınlığını gözler önüne seriyor. Ancak Moritanya'daki insan hakları savunucuları umutlarını kaybetmiyor, çünkü davalarının ileride olumlu değişikliklere yol açacağına inanıyor. ⁸⁵

Nijer

Nijer, çağdaş köleliğin üç biçimiyle önemli sorunlar yaşamaya devam ediyor: kalıtsal kölelik, Uluslararası Kölelik Karşıtı'nın "pasif kölelik" olarak adlandırdığı şey ve wahaya olarak adlandırılan köle evlilikleri. ⁸⁶ Devam eden kölelik sorunu ve nedeniyle Nijer, Batı Afrika'da özellikle köleliği suç sayan bir yasa çıkaran ilk ülke oldu. ⁸⁷ Ancak yasaya rağmen, kölelik ülkenin farklı etnik gruplarında devam ediyor. Özellikle kadınların savunmasız durumda olduğu Nijer'de, 2002 nüfus sayımına göre 43.000 kölenin varlığı doğrulanmış durumda ⁸⁸ 2008'de görülen emsal niteliğindeki bir davada Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu ^{89 90} (ECOWAS) Adalet Divanı, Nijer hükümetini bir kadının wahaya evliliğinden dolayı edindiği köle statüsünü sürdürmekten sorumlu buldu ve kadına 21,500 Amerikan Doları tazminat ödenmesine karar verdi. ⁹¹

Sudan

Sudan, İkinci Sudan İç Savaşı ile birlikte köleliğin tekrar aktif hale geldiği bir ülke konumuna geldi. ⁹² Ülkedeki insan kaçakçılığının 14.000 ila 200.000 kişi arasında değiştiği tahmin ediliyor. ⁹³

Sudan'da iç savaş esnasında Hıristiyan ve animist tutsaklar genellikle köleleştirildi ve kadın mahkumlar, İslam hukukunun izin verdiği iddia edilerek cinsel olarak kullanıldı. ⁹⁴ CBS News'e göre, köleler kişi başı 50 dolara satıldı. ⁹⁵ 2001'de CNN, Bush yönetiminin, Sudan'da dini baskı gören ve kölelikten endişe duyan muhafazakar Hıristiyanların sorunlarını ele almak için Kongrenin baskı yaptığını bildirdi.⁹⁶ CNN ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı'nın iddialarını da aktardı: ⁹⁷ "Sudan hükümetinin köleliği desteklemesi ve sayısız ölümle sonuçlanan askeri harekatı, kısmen kurbanların dini inançlarından kaynaklanmaktadır ." ⁹⁸

Loyola Marymount Üniversitesi'nde Tarih profesörü olan Jok Madut Jok, ⁹⁹ güneyli kadın ve çocukların kuzeyliler tarafından kaçırılmasının amacının kölelik olduğunu belirtiyor. Ancak Sudan hükümeti, bütün meselenin geleneksel bir kan davasından başka bir şey olmadığında ısrarcı. ¹⁰⁰

Güney Afrika

Güney Afrika Hükümeti'nin insan ticaretiyle mücadele için gösterdiği önemli çabalara rağmen ülke, son dört yılda ABD İnsan Ticareti Bakanlığı tarafından "2. kademe İzleme Listesi" ^{101 102} ne alındı. ¹⁰³ Namibya, Botsvana, Zimbabve, Lesoto, Mozambik ve Eswatini ile sınır komşusu olan Güney Afrika 5.000 km uzunluğundaki sınırında 72 resmi kapısı ile birlikte "insanların tespit edilmeden girip çıktığı resmi olmayan giriş kapıları"na sahiptir.^{104 105} Hal böyle olunca zaten bu "geçirgen" sınırlar yeterince eğitimli olmayan çalışanların da eksikliğiyle daha da geçirgen hale geliyor ve bu da ülkenin kıyı şeridinin büyük bölümünü kontrol için geriye az sayıda polis memuru kalmasına neden oluyor. ¹⁰⁶

Ayrıca bakınız

• Köleliğin ve serfliğin zaman çizelgesi¹⁰⁷¹⁰⁸
• Köleliğin tarihi ^{109 110}
• Çağdaş Afrika'da cinsel kölelik ¹¹¹

Kaynakça

Orijinal kaynak: modern afrika'da kölelik. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩

8. "The mobilization of local ideas about racial difference has been important in generating, and intensifying, civil wars that have occurred since the end of colonial rule in all of the countries that straddle the southern edge of the Sahara Desert. ... contemporary conflicts often hearken back to an older history in which blackness could be equated with slavery and non-blackness with predatory and uncivilized banditry." (cover text), Hall, Bruce S., A History of Race in Muslim West Africa, 1600–1960. Cambridge University Press,

   ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩

12. "Traditional Slavery in Niger" , Anti-Slavery International, Society's Secretary-General broadcast on the ABC on 9 March 2005 at 9.30 pm. ↩

13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩

20. "Liberia's Taylor appears in court" . BBC News (3 July 2007). Retrieved 2011-03-08. ↩

21. "Sierra Leone: Sexual Violence Widespread in War" . Human Rights Watch. Retrieved 2011-03-08. ↩

22. "Uganda: No Amnesty for Atrocities" . Human Rights Watch.org (4 March 2011). Retrieved 2011-03-08. ↩

23. ↩

24. Andersson, Hilary. (11 February 2005) "Born to be a slave in Niger" . BBC News. Retrieved 2011-03-08. ↩

25. "Mauritanian MPs pass slavery law" . BBC News (9 August 2007). Retrieved 2011-03-08. ↩

26. ↩

27. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">"Forced Labour". London: Anti-Slavery International<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">14 October</span> 2015</span>.</cite> ↩

28. ↩
29. ↩
30. ↩
31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩

36. FAQ About the Form of Slavery Called Trokosi, ECM Publications, 2002, p. 1 ↩

37. ↩
38. ↩
39. ↩
40. ↩
41. ↩
42. ↩
43. ↩
44. ↩
45. ↩
46. ↩
47. ↩
48. ↩
49. ↩
50. ↩
51. ↩
52. ↩
53. ↩
54. ↩
55. ↩

56. <cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHawksley2001">Hawksley, Humphrey (8 February 2001). "Ghana's trapped slaves". BBC News.</cite> ↩

57. ↩
58. ↩
59. ↩
60. ↩
61. ↩
62. ↩
63. ↩
64. ↩
65. ↩
66. ↩
67. ↩
68. ↩

69. Kayaking to Timbuktu, Writer Sees Slave Trade, More ; Handwerk, Brian; 5 December 2002. ↩

70. ↩

71. <cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFTran2012">Tran, Mark (23 October 2012). "Mali conflict puts freedom of 'slave descendants' in peril". The Guardian. London<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">24 November</span> 2012</span>.</cite> ↩

72. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">"Africa". Global Slavery Index.</cite> ↩

73. ↩
74. ↩
75. ↩
76. ↩
77. ↩
78. ↩
79. ↩

80. "The last law, in 1981, banned it but failed to criminalise it. However much it is denied, an ancient system of bondage, with slaves passed on from generation to generation, still plainly exists." Steady progress in Mali and Mauritania , The Economist ↩

81. ↩
82. ↩
83. ↩

84. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">"UNPO: A Look at Mauritania's Troubled History of Slavery"<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 May</span> 2015</span>.</cite> ↩

85. <cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">"UNPO: A Look at Mauritania's Troubled History of Slavery"<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 May</span> 2015</span>.</cite> ↩

86. ↩
87. ↩
88. ↩
89. ↩
90. ↩
91. ↩

92. Middle East Quarterly. December 1999, Vol.6: Number 4. John Eibner, "My career redeeming slaves" ↩

93. ↩

94. Islam and Slavery , Brandeis University ↩

95. ↩
96. ↩
97. ↩
98. ↩
99. ↩

100. Jok Madut Jok (2001), p. 3 ↩

101. ↩
102. ↩
103. ↩
104. ↩
105. ↩
106. ↩
107. ↩
108. ↩
109. ↩
110. ↩
111. ↩

Kategoriler